यो ठगी हो, मूल्य मात्रै नियन्त्रण होइन्, स्वास्थ्यका लागि हानीकारक भएकाले उत्पादन नै रोक्नुपर्छः उपभोक्ता अधिकारवादी बानिया
यो ठगी हो, मूल्य मात्रै नियन्त्रण होइन्, स्वास्थ्यका लागि हानीकारक भएकाले उत्पादन नै रोक्नुपर्छः उपभोक्ता अधिकारवादी बानिया
काठमाडौं । बोटलर्स नेपाल प्रा.लि.ले चाडपर्वको मुखमा आफ्नो उत्पादनको मूल्यवृद्धि गरेको छ । दशैं र तिहारमा कोकाकोला, फेन्टा, स्प्राइटको प्रयोग बढ्ने अवसर छोपेर कम्पनीले मूल्य बढाएको हो ।
बोटलर्स नेपाल तराई र बोटलर्स नेपाल बालाजु दुबैले मूल्यवृद्धि गरेका हुन् । कम्पनीले सोमबार (असोज १५ गतेदेखि) लागू हुनेगरी मूल्यसूची सार्वजनिक गरेको हो । नयाँ मूल्यसूचीअनुसार १.५ लिटरका छ वटा बोलतको केस (काटुृन)को मूल्य एक हजार १४० रुपियाँ तोकिएको छ ।
पूरानो मूल्यमा प्रतिकेस ९० रुपियाँ बढाएर नयाँ मूल्य तोकिएको हो । असोज १४ गतेअघि प्रतिकेस एक हजार ४० रुपियाँ रेहको थियो । नयाँ मूल्यअनुसार १.५ लिटरको बोतलको १९० रुपियाँ तोकिएको छ । यसअघि यसको मूल्य १७५ रुपियाँ मात्रै थियो । यो हिसावले प्रतिबोतल १५ रुपियाँ बढाएको छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठन (डब्ल्युएचओ)ले कोकाकोला स्वास्थ्यको लागि हानीकारक रहेको अध्ययनका आधारमा तथ्य सार्वजनिक गरे पनि यसको प्रयोग खासै घट्न सकेको छैन् । नेपालमा विशेषगरी चाडपर्वमा यसको प्रयोग बढी हुने गर्दछ । मानिसले चाडपर्वमा मूल्यमा खासै प्रश्न नउठाउने मौका छोपेर बोटलर्सले उपभोक्तामाथि शोषण गरेको छ । यद्यपि यस विषयमा उपभोक्ता अधिकारवादीहरु मौन देखिन्छन् ।
खुद्रा बिक्रेता कमिशन प्रतिकेस ९५ रुपियाँ तोकिएको छ । यसैगरी २.२५० लिटरको कोकाकोला, स्प्राइट र फेन्टाको प्रतिकेश एक हजार ६२० रुपियाँ पुर्याइएको छ । यो सेग्मेन्टमा पनि कम्पनीले प्रतिकेस ९० रुपियाँ वृद्धि गरेको छ । अब २.२५ लिटरको कोकाकोला, स्प्राइट र फेन्टाको प्रतिबोतल २७० रुपियाँ पर्न जान्छ जसमा प्रतिबोतल १५ रुपियाँ बढाएको हो ।
बोटलर्स नेपाल ठूलो कर विवादमा परेको कम्पनी हो । यो कम्पनीलाई आन्तरिक राजश्व विभागअन्तर्गत ठूला करदाता कार्यालयले पाँच अर्ब ४२ करोड जरिवाना सुनाएको छ । यसैगरी, राजश्व अनुसन्धान विभागले पनि सात अर्बभन्दा धेरै बिगो माग दाबी गर्दै सञ्चालक विरुद्ध मुद्दा दायर गरेको छ ।
दुई सरकारी निकायले कर छलीमा कारबाही गरेपछि कम्पनीले उपभोक्ताबाटै रकम उठाउने रणनीति लिएको देखिन्छ । कम्पनीले बढी बिक्री हुने समयमा मूल्यवृद्धि गरी उपभोक्तालाई अन्याय गरेको छ ।
यो ठगी नै हो, उत्पादन नै बन्द गर्नुपर्छः बानियाँ
उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चका अध्यक्ष ज्योति बानियाँले कोकाकोला जस्ता बेभरेज कम्पनीले दशैंको मुखमा उपभोक्तामाथि चर्को मूल्यवृद्धि गर्नु सरासर गठी भएको बताए । उनले यस्ता बहुर्राष्ट्रिय कम्पनीहरुबाट देश र जनतामाथि हुने गरेको ठगीबारे सरकारी निकायहरु मौन बस्ने गरेको बताउँदै डब्ल्युएचओले समेत स्वास्थ्यका लागि हानीकारक भनेका यस्ता पेय पदार्थको उत्पादन नै बन्द गर्नुपर्ने बताए ।
बानियाँले जनताको स्वास्थ्यभन्दा ठूलो अरु कुरा हुँदैन भन्दै सरकारलाई केही राजश्व आउँछ भन्ने नाममा हरेक कुरामा सरकारले सम्झौता गर्दै जान नहुने बताए । उनले कोकाकोला भनेको चिनी–पानी मात्रै नै हो भन्दै फर्मुलाका नामाम यसमा मिसाइएका कतिपय रासायनिक वस्तु स्वास्थ्यका लागि हानीकारक हो भन्ने सिद्ध भएको अपस्थामा सरकार गम्भीर हुनुपर्ने बताए ।
भारतमा पेप्सी जस्ता कतिपय पेय पदार्थलाई प्रतिवन्ध लगाए जसतै नेपालमा पनि लगाउन सकिने बानियाँको भनाई छ । उनले बेभरेजहरुको ठगी रोक्न सम्वन्धित सरकारी निकायले मूल्य नियन्त्रणको कडा निर्णय गर्ने र अटेर गरे कारवाही गर्नुपर्ने बताए ।
दुई सरकारी निकायले कर छलीमा कारबाही गरेपछि कम्पनीले उपभोक्ताबाटै रकम उठाउने रणनिति लिएको हो। कम्पनीले बढी बिक्री हुने समययमा मूल्य वृद्धि गरी उपभोक्ता ठगि गरेको हो।