युवा पलायनको असर बीमा क्षेत्रमा पनिः ‘सरकारले रोक्न नसके समस्या जटिल हुन्छ’

काठमाडौं । काम गर्ने युवा जनशक्ति अवसरको खोजीमा धमाधम पलायन हुँदाको असर बीमा क्षेत्रमा पनि परेको छ । बीमा क्षेत्रकै अगुवाहरुले दक्ष जनशक्ति पलायनको प्रत्यक्ष मारमा बीमा क्षेत्र रहेको स्वीकार गर्छन् ।  

उनीहरुले बीमा क्षेत्रमा काम गर्न इच्छुक अनुभवी र दक्ष युवाहरुलाई रोक्ने प्रयास असफल हुँदै गएको बताउँछन् । नेपाल बीमा प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक राजुरमण पौडेलले आफूहरुले बीमा क्षेत्रका लागि आवश्यक जनशक्ति उत्पादन गर्ने र भएकाहरुलाई अवसर प्रदान गर्ने आफूहरुको प्रयास असफल हुँदै गएको बताए । 

पौडेलले विदेश जान चाहने जनशक्तिलाई सरकारले पनि सकेसम्म यहीं केही गरौं भन्ने सन्देश दिए पनि रोजगारी सिर्जना गर्ने कुरामा खासै काम भने हुन नसकेको बताए । जबसम्म नयाँ पुस्तालाई विदेशमा भन्दा आफ्नै देशमा राम्रो अवसर र सुरक्षाको सुनिश्चितता हुँदैन्, तबसम्म पलायन कम नहुने उनको भनाई छ । 

युवाहरु विदेश नै जान खोज्नुको पछाडी धेरै कारणहरु हुनसक्ने भन्दै पौडेलले रोजगारी मुख्य पाटो रहेको बताए । बढ्दो पलायनले बीमा क्षेत्रलाई आवश्यक योग्य अभाव हुँदै गएको र यसको असर देखिन थालेको उनले बताए । 

पौडेलले बीमाले जोखिम बहन गर्ने भएकाले यसमा मानिसहरुको सहभागिता बढाउन पनि बढ्दो पलायन समस्या भएको बताए । उनले भने, ‘जीवन र निर्जीवन बीमा व्यवसाय बढ्नको लागि त मान्छे पनि हुनुपर्यो । धेरै मानिस देश छोडेर जान थालेपछि समग्र व्यवसायाम असर परिहाल्छ ।’

सन नेपाल लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) राजकुमार अर्यालले जनशक्ति पलायन निकै गम्भीर समस्या भएको बताए । 

उनले भने, ‘यो निकै गम्भीर विषय हो । कुनै पनि नागरिक देशबाट बाहिरिनुको सकारात्मक र नकारात्मक पक्ष दुवै हुनसक्छ । बाहिरबाट राम्रो ज्ञान, सीप, पुँजी आर्जन गरेर आएर कसैले यहाँ रोजगारी सिर्जना गर्छ भने त्यो पाटोबाट त ठिकै होला । तर हाम्रो स्थिति फरक हो । अहिलेको स्थिति हेर्ने हो भने देशलाई चाहिने जनशक्ति अभाव हुने तर युवाहरु बाहिर जान लाइन लागेर बस्ने । विमानस्थल पुग्दा हामीले यो समस्या देखेकै छौं ।’ 

सरकार र सरकारका निकायहरु यो समस्याप्रति गम्भीर नदेखिएको बताउँदै अर्यालले युवा पलायन नरोक्ने हो भने समस्या अझ जटिल हुने बताए । उनले थपे, ‘जनशक्ति भनेको सम्पत्ति हो  । त्यस्तो शक्ति बाहिरिँदा त्यसको मार सबै क्षेत्रलाई परेको छ । बीमालाई पनि परेको छ । अहिले बीमा क्षेत्रमा अनुभव भएको मानिस खोज्दा पाइन्न । दक्ष मानिस पाउन मुस्किल छ । अहिले युवा विद्यार्थीहरुले विदेशमा बढी अवसर देखेरै जान लाग्नु भएको होला । उनीहरुलाई रोक्न गाह्रो छ । रोक्न सरकारले नै अवसरको सिर्जना गर्नुपर्छ ।’